GüncelBlog

Bugün çalışma hayatımıza yön veren birçok kanun uzun tartışma ve mücadeleler neticesinde ortaya çıkmıştır. Ancak özellikle kadın çalışanlar açısından henüz bu konularda istenilen seviyeye gelebildiğimiz söylenemez. 8 Mart’ın Dünya Kadınlar Günü olarak kabul edilmesinin tarihi buna iyi bir örnektir.

 

8 Mart 1857 ve 8 Mart 1908 tarihlerinde  ABD'nin New York kentinde binlerce dokuma işçisi kadın daha iyi çalışma koşulları istemiyle tekstil fabrikalarında grevler düzenlemişti. Ancak 1908 Mart tarihindeki ikinci grevde polisin işçilere saldırması ve işçilerin fabrikaya kilitlenmesi, arkasından da çıkan yangında işçilerin fabrika önünde kurulan barikatlardan kaçamaması sonucunda çoğu kadın 129 işçi can verdi. İşçilerin cenaze törenine 10.000'i aşkın kişi katıldı.

26 - 27 Ağustos 1910 tarihinde Danimarka'nın Kopenhag kentinde 2. Enternasyonale bağlı kadınlar toplantısında (Uluslararası Sosyalist Kadınlar Konferansı) Almanya Sosyal Demokrat Partisi önderlerinden Clara Zetkin, 8 Mart 1857 tarihindeki tekstil fabrikası yangınında ölen kadın işçiler anısına 8 Mart'ın "Internationaler Frauentag" (International Women's Day - Dünya Kadınlar Günü) olarak anılması önerisini getirdi ve öneri oybirliğiyle kabul edildi.

İlk başlarda günü belli olmasa da ilkbaharda kutlanan Dünya Kadınlar Günü’nün 8 Mart olarak kararlaştırılması 1921'de Moskova'da gerçekleştirilen 3. Uluslararası Kadınlar Konferansı'nda (3. Enternasyonal Komünist Partiler Toplantısı) gerçekleşti. Bugünün ismi de “Dünya Emekçi Kadınlar Günü” olarak belirlendi. 2. Dünya Savaşı ve Soğuk Savaş yıllarında adeta yok olmaya yüz tutan kadın hareketi, 1960’ların sonunda tekrar canlandı. BM’nin 1975 yılını kadın yılı olarak ilan etmesi ve bunu takiben 1975-1985 arasının kadınların on yılı olarak açıklanması harekete gönül verenleri yüreklendirdi. 
1977’de UNESCO’nun 8 Mart’ı Dünya Kadınlar Günü olarak açıklamasından bu yana bu gün dünyanın her yerinde Kadınlar Günü olarak kutlanıyor. 

Dünya Kadınlar Günü ülkemizde ilk kez 1921 yılında kutlanmıştır. 1975 ve onu takip eden yıllarda katılımın çok yüksek olduğu gösteriler ve yürüyüşler düzenlenmiştir. "Birleşmiş Milletler Kadınlar On Yılı" programından Türkiye'nin de etkilenmesiyle, 1975 yılında "Türkiye 1975 Kadın Yılı" kongresi yapıldı. 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi'nden sonra dört yıl süreyle herhangi bir kutlama yapılmadı. 1984'ten itibaren her yıl çeşitli kadın örgütleri tarafından "Dünya Kadınlar Günü" kutlanmaya devam ediliyor.

 

4857 sayılı İş Kanunu ile başlayan çalışma hayatı ile ilgili düzenlemeler, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun yürürlüğe girmesiyle ivme kazanmıştır. Kadın çalışanların durumlarının iyileştirilmesi amacıyla pek çok yönetmelik bu kanun ışığında ortaya çıkmıştır.

 

16.08.2013 yılında yürürlüğe giren “Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik” ile çalışan annelerin iş hayatında daha aktif olabilmeleri için birçok destekleyici, haklarını koruyucu hükümler getirilmiştir. Bu hükümlere örnek vermek gerekirse;

Yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 100-150 kadın çalışanı olan iş yerlerinde, emziren çalışanların çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve iş yerine en çok 250 metre uzaklıkta ve belirli şartlar taşıyan bir emzirme odasının kurulması zorunlu hale getirilmiştir.

Aynı şekilde yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 150’den çok kadın çalışanı olan iş yerlerinde, 0-6 yaşındaki çocukların bırakılması, bakımı ve emziren çalışanların çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve iş yerine yakın belirli şartları taşıyan bir yurdun kurulması zorunludur. Yurt, iş yerine 250 metreden daha uzaksa işveren taşıt sağlamakla yükümlüdür.

Oda ve yurtlardan kadın işçilerin, çocukları ile erkek işçilerin annesi ölmüş veya velayeti babaya verilmiş çocukları faydalanırlar. Odalara 0-1, yurtlara 0-6 yaşındaki çocuklar alınır.

 

Sivil Toplum Örgütleri ve kanaat önderlerinin çalışmalarıyla bu tarz düzenlemelerin devam edeceğini biz İş Güvenliği Uzmanları olarak ümit ediyoruz.